- керек десе
- hatta
Қазақша-түрікше сөздік. 2009.
Қазақша-түрікше сөздік. 2009.
көпшік-көрпе — (Гур., Есб.) көрпе жастық, төсек орын. Керек десеңіз олардың к ө пш і к к ө р п е с і де жоқ (Гур., Есб.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
артдайындық — зат. әск. Артилериялық дайындық» деген сөздің қысқарған түрі. Десе керек жасып қалды жұрт мынау, Десе керек діңкілерін құрттым ау. «А р т д а й ы н д ы қ т ы» бір уақытта бітіріп, Сапын түзеп шабуылға шықты жау (І. Есенберлин, Шығ. жин., 10, 40) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
салма — 1 1. (Гур.: Маңғ., Шевч.; Қ орда, Арал; Түрікм.: Таш., Көнеүр.; Қарақ.) егін араларына су жіберетін кішкене арық. С а л м ад а н су жүріп жатыр екен (Гур., Шевч.). Су ағатын с а л м а л а р м е н аудандарды оңдау жұмысына кірісу ертелік етпейді… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ақымдау — (ҚХР) 1. қабір ішінен өлікті қоятын қуыс шығару, үңгу. Әрі десе мүрдені терең қазып, мұсылманша бүйірлеп, а қ ы мд а у керек қой деп жас бастық өте бір ақылды сөз айтты (Көкжиек). 2. өлікті жерлеу, сүйекті ақымға қою. Ойласа да жұлдыздың бір… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
арыс — 1 (Монғ.) жігіт. Ау, той болған соң а р ы с бар, Алуан алуан жарыс бар. Әліңе қарай жүгіріп, Озғандарың бәйгеңді ал (М. Құрман., 166) 2 (Орал: Казт., Қара.; Қар., Шет; Қост.: Жанг., Аман.) арбаның бел ағашы. Жүкті көп салма, арбаның а р ы с ы… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бөртік — (Гур., Маңғ.) бөрткен. Қолының б ө р т і г і бар, сол ісейін десе керек (Гур., Маңғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
суқит — (Ақт.: Ырғ., Қараб.; Орал, Чап.) суайт, өтірікші. Оның баласы барып тұрған с у қ и т адам, оның сөзі құрсын (Ақт., Ырғ.). «Сізге не керек, аларсыз, бірақ адамдарды жинамаңыз» десе өзі ішінен түсінеді де, бос дәлелдерді айтып, ашу қайтып, с у қ и… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
сұқит — (Ақт., Ырғ.; Орал, Чап.; Қ орда, Арал; Гур.) суайт, өтірікші, құбылмалы. Дәулеттің өзі бір с ұ қ и т адам, оның сөзі құрсын (Ақт., Ырғ.). Сізгі не керек, аларсыз, бірақ адамдарды жинамаңыз десе, өзі ішінен түсінеді де бос дәлелдерді айтып, ашуы… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
тапайттау — (Қост., Семиоз.; Шығ.Қаз., Ү Н.) таптау. Есік алдын т а п а й т т ам а ң д а р (Шығ.Қаз., Ү Н.). Көкірөзді жақсы сүрленсін десең, майда турап, көп т а п а й тт а у керек (Қост., Семиоз.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бір — адым жер. Жүрген кездегі екі аяқтың аттау (басу) қашықтығы; 60 70 см, мөлшеріндегі ұзындық. Бір айдың жүзі болды. Бір айдай уақыт өтті. Шүйінші беруіңе болады. Жездең, міне, б і р а й д ы ң ж ү з і б о л ы п қалды, жынды суды ұрттап алмайды (Қаз … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі